Қаржылық сауат

Жалақыдан жалақыға дейін өмір сүруді қалай тоқтатуға болады?

03.04.2025

1 мин

1

694

Сурет: Urmas Luik/Pärnu Postimees

Көптеген адамдар ай сайынғы жалақысының соңына жетпей-ақ қаржылық қиындықтарға тап болады. Бұл – дұрыс қаржы басқару дағдыларының жетіспеуінен туындайтын мәселе. Егер сіз де осындай жағдайды бастан кешірсеңіз, Dauletten.kz сайты сізге төмендегі кеңестерді ұсынады.

1. Қаржылық жағдайыңызды талдаңыз

Алдымен, табысыңыз бен шығындарыңызды есептеп, қай жерден қаржылық қиындық туындайтынын анықтау қажет. Ол үшін:

• Барлық кіріс көздерін тізіп шығыңыз.
• Ай сайынғы тұрақты шығындарыңызды (жалға алу, коммуналдық төлемдер, несиелер) жазыңыз.
• Қосымша және қажетсіз шығындарды белгілеңіз.

Қаржыңыздың қайда кетіп жатқанын түсінген соң, оны басқару оңайырақ болады.

2. Бюджет құрыңыз

Бюджет – қаржылық тұрақтылықтың негізгі құралы. Оны дұрыс құру үшін:

• 50/30/20 ережесін қолданыңыз: табысыңыздың 50%-ын негізгі қажеттіліктерге, 30%-ын қосымша шығындарға, ал 20%-ын жинақ пен қарыздарды төлеуге бағыттаңыз.
• Қатаң тәртіп сақтап, бюджеттен асып кетпеуге тырысыңыз.

3. Қаржылық резерв жасаңыз

Күтпеген шығындарға тап болмау үшін қаржылық қауіпсіздік қорын құру маңызды. Мамандар жалақыңыздың кемінде 3-6 айлық мөлшерін жинақтау қажет екенін айтады. Бұл қаражатты бөлек шотта немесе депозитте сақтаған жөн.

4. Несие мен қарыздардан құтылыңыз

Қарыздар қаржылық жағдайды одан әрі қиындатады. Сондықтан:

• Алдымен жоғары пайыздық несиелерді төлеуге басымдық беріңіз.
• Қарыз алмас бұрын оның қажеттілігін мұқият ойластырыңыз.
• Несие карталарын жиі пайдаланбауға тырысыңыз.

5. Қосымша табыс көздерін іздеңіз

Тек негізгі жалақыға сенім арту – қаржылық тұрақтылыққа қол жеткізудің қиын жолы. Қосымша табыс табудың жолдарын қарастырыңыз:

• Фриланс немесе уақытша жұмыс.
• Инвестиция жасау.
• Өзіңіздің қабілеттеріңізге сәйкес бизнес бастау.

6. Ақша туралы ойыңызды өзгертіңіз

Қаржылық табысқа жету үшін ақшаны басқару мәдениетін қалыптастыру керек:

• Қажетсіз шығындардан бас тартыңыз.
• Акция, жеңілдіктер мен тиімді ұсыныстарды бақылаңыз.
• Ақшаңызды көбейтудің жолдарын үйреніңіз (инвестиция, пассивті табыс көздері).

Қорытынды

Жалақыдан жалақыға дейін өмір сүру – қаржылық сауаттылықтың төмендігінен туындайтын мәселе. Дұрыс жоспарлау, шығындарды қадағалау және қосымша табыс табу арқылы бұл тығырықтан шығуға болады. Ең бастысы – табыс деңгейіңізге қарамастан, қаржылық тәртіпті сақтап, ақшаңызды ақылмен басқаруды үйрену.