Жаңалықтар

Тәуелсіздік жолындағы тағдырлар

16.12.2024

1 мин

1

630

1986 жылғы Желтоқсан көтерілісі – қазақ халқының азаттық жолындағы тағдыршешті қадамдарының бірі. Биыл еліміздің Тәуелсіздік алғанына 33 жыл толып отыр. Осы тарихи күнге орай Dauletten.kz сайты Желтоқсан құрбандарының ерлігі туралы айтып береді.

Желтоқсаннан бүгінге дейін: Тәуелсіздік жолындағы тағдырлар

Қазақстанның тәуелсіздігі – азаттықты аңсаған халықтың жанқиярлық күресімен келген қасиетті құндылық. 1986 жылғы Желтоқсан көтерілісі – сол күрестің шоқтығы биік, тағылымы терең парақтарының бірі. Алматының аязды күндерінде басталған бұл көтеріліс ұлттың намысы мен жігерін әлемге паш еткен жастардың ерен ерлігінен басталды.

Желтоқсан қаһармандары: көлеңкеде қалған тағдырлар

Қайрат Рысқұлбеков, Ләззат Асанова, Сабира Мұхаметжанова, Ербол Сыпатаев – бұл есімдер қазақ тарихының алтын әріптермен жазылған батырлары. Алайда сол күндері күрескен мыңдаған жастың тағдыры біз үшін әлі жұмбақ болып қала береді.

Есімі сирек аталғандардың бірі – Сәбира Мұхамеджанова. Ол Желтоқсан көтерілісінің алғашқы күнінде ұсталып, айыпталған жастардың бірі болды. Оның жанкештілігі ерліктің тағы бір мысалы еді. 

Мұхамеджанова Сәбира Есімбекқызы 1970 жылы 1 қаңтарда Шығыс Қазақстан облысы, Тарбағатай ауданы, Ақмектеп ауылында дүниеге келген. 1986 жылғы Желтоқсан көтерілісі кезінде оны "ұлтшылдардың басын қосып, советтік қоғамға қарсы шықты" деп айыптады. Небәрі 16 жастағы Сәбира бұл жаланы көтере алмады. Желтоқсанның 26-сы күні Өскемен қаласында жатақхананың бесінші қабатынан секіріп, өз-өзіне қол жұмсады. Бұл оқиға оның өз ұлтына жасалған қиянатқа қарсы тұруының белгісі болды

Батырхан Айдарбеков – студенттер арасында ұйымдастырушы болып, алаңға алғашқы топты бастап шыққан ержүрек жігіт. 

Есенғазы Қуандықов – сол күндері алаңда ерлік көрсеткен азаматтардың бірі. Ол жастарды ұйымдастырып, алаңдағы тәртіптің сақталуына атсалысты. Алайда кейін айыпталып, бірнеше жыл қудалауға ұшырады. 

Айман Мұхамбетжанова есімді студент алаңда жарақат алғандарға көмектесіп, сол үшін қуғынға түсті. 

Осындай елеусіз қалған есімдер Желтоқсанның толық бейнесін құрайды. Олар туралы көп айтылмаса да, ел тәуелсіздігінің тарихындағы рөлі өлшеусіз.

Ақталу мен әділеттілік орнауы

Желтоқсан қаһармандарының ақталуы тәуелсіздік жылдарында ғана жүзеге асты. 1991 жылы Қайрат Рысқұлбековке "Халық қаһарманы" атағы берілді, бірақ бұл кеш қабылданған әділеттілік еді. Басқа қатысушылардың да көптеген жыл бойы психологиялық және әлеуметтік қиындықтарға тап болғанын ұмытпау керек.

Бүгінде Қазақстан – Тәуелсіз мемлекет. Бірақ бұл азаттық үшін күрескен әрбір жанның еңбегін құрметтеу, олардың есімін мәңгі есте қалдыру – болашақ ұрпақтың міндеті. Желтоқсан – тәуелсіздік пен әділет жолындағы отаншылдықтың үлгісі, ал оны дәріптеу – әрқайсымыздың парызымыз.

Авторы: Ұлтуған Раушанбекқызы