Жаңалықтар

1 сәуір – Күлкі күнінің тарихы қандай?

01.04.2025

1 мин

0

69

Сурет: familydoctor.ru

1 сәуір – Күлкі күні. Dauletten.kz сайты бұл мерекенің шығу тарихы, оның қашан және қайдан басталғаны, сондай-ақ осы күнге қатысты қызықты деректерді жинақтады.

Күлкі күні әлемнің көптеген елінде тойланады. Кейбір мемлекеттерде ол “Ақымақтар күні” (April Fools’ Day) деп аталады. Бұл ресми мереке болмаса да, көңілді әрі ерекше дәстүрлерімен танымал. Адамдар бір-біріне әзіл жасап, күтпеген сыйлықтар беріп, күлкілі оқиғалар ұйымдастырады. Осы күнге қатысты “1 сәуірде ешкімге сенбе” деген сөз де кең таралған, өйткені бұл күні көптеген адам алданады, ал кейбіреулер әдейі әзілдеп, айналасындағыларды шатастыруды ұнатады.

Бұл мереке қашан және қайда пайда болды?

Күлкі күнінің шығу тегі туралы түрлі деректер бар. Кейбір мәліметтерге сәйкес, ол ежелгі Риммен байланысты. Римдіктер ақпанның ортасында Күлкі құдайына арнап мереке өткізген. Басқа деректер бұл дәстүрдің Үндістаннан келгенін айтады, онда 31 наурызда әзілге негізделген мереке тойланған.

Еуропада 1 сәуірге қатысты алғашқы жазбалар XVI ғасырда пайда болды. 1564 жылы Франция королі IX Чарльз Жаңа жылды 1 сәуірден 1 қаңтарға ауыстыру туралы жарлық шығарған. Алайда кейбір адамдар бұл өзгерісті елемей, бұрынғы дәстүр бойынша 1 сәуірде Жаңа жылды атап өте берген. Оларды “сәуір ақымақтары” деп атап, әзілге айналдырған. Осы оқиғалар Күлкі күні дәстүрінің басталуына негіз болуы мүмкін.

Тағы бір танымал нұсқа 1582 жылы Рим папасы Григорий енгізген Григориан күнтізбесімен байланысты. Бұған дейін көптеген халықтар 1 сәуірді көктемгі күн мен түннің теңелуімен немесе Пасха мерекесімен байланысты тойлаған. XVIII ғасырда Күлкі күні кеңінен тарала бастады. Оны алдымен ағылшындар, шотландтар және француздар атап өтті, кейінірек бұл дәстүр америкалық колонияларға жетті.

Бүгінде 1 сәуір Италия мен АҚШ-та “Ақымақтар күні”, ал Жапонияда “Қуыршақтар күні” ретінде белгілі. Ашық дереккөздер бойынша, бұл дәстүр Франция, Ұлыбритания, Мексика және Швеция елдерінде басталуы мүмкін.

Тарихтағы ең танымал сәуір әзілдері

Күлкі күнінде бұқаралық ақпарат құралдары, компаниялар мен танымал тұлғалар түрлі қалжыңдар ұйымдастырады. Олардың ішінде кеңінен таралған бірнеше мысалды қарастырайық:

• Планеталар шеруі (1976 жыл)

Британдық астроном Патрик Мур BBC радиосында 1 сәуір күні таңертең Жердің ауырлық күші уақытша өзгеретінін хабарлаған. Ол 9:47-де белгілі бір секіріс жасаса, адам ауада қалқып тұрғандай әсер алатынын айтқан. Сағат 9:48-де радиоға жүздеген адам хабарласып, бұл құбылысты сезінгенін жеткізген.

• Жаңа Пи саны (1998 жыл)

“New Mexicans for Science and Reason” ұйымы Алабама штатының билігі Пи санының мәнін 3,14159-дан 3-ке өзгерту туралы заң қабылдады деген әзіл хабар таратты. Бұл жаңалық тез тарап, көптеген адам шенеуніктерге наразылық білдірген. Кейінірек бұл қалжыңды ғалым Марк Бослоу ойлап тапқаны белгілі болды.

• Солақайларға арналған бургер (1998 жыл)

Burger King компаниясы USA Today газетінде солақайларға арналған бургер шығарғанын жариялады. Біраз уақыттан кейін бұл ақпараттың қалжың екені айтылса да, көптеген тұтынушы арнайы бургерді сатып алуға асыққан. Кейбір оңқайлар да “оң қолмен жеуге ыңғайлы бургер” сұраған.

• Спагетти ағаштары (1967 жыл)

BBC телеарнасы Швейцарияда ерекше жылы қыстың әсерінен спагетти ағаштары керемет өнім бергені туралы жаңалық таратты. Мыңдаған көрермен арнаға қоңырау шалып, спагетти ағашының көшеттерін қайдан сатып алуға болатынын сұрай бастаған.

Күлкі күні – адамдарды бір сәтке болсын күлімдететін, ерекше оқиғалар мен әзілдерге толы күн. Сондықтан бұл мерекеде жақындарыңызды қуантып, оларға көтеріңкі көңіл-күй сыйлауды ұмытпаңыз!